Ορεινή Σερρών- Κατασκευαστής παραδοσιακής γκάιντας

Αναδεικνύοντας την ιστορική σημασία και την πολιτιστική αξία των γκάιντων, η ΕΡΤ3 καταγράφει μια παράδοση που συνδέει τη μουσική έκφραση με την ιστορική μνήμη. Η γκάιντα, γνωστή με διαφορετικά ονόματα ανάλογα με την περιοχή και την ιστορία της, συνεχίζει να αποτελεί σημείο αναφοράς για την παραδοσιακή μουσική στην Ελλάδα.

Στους πρόποδες του Λαϊλιά, στα όρη Βροντούς, ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Βασίλης Αναστασιάδης εξερευνά τη μουσική μαγεία που προσφέρουν οι γκάιντες, αναφέροντας την εμπειρία που δημιουργεί η παραδοσιακή αυτή μουσική.

Ένας από τους τελευταίους κατασκευαστές γκάιντας, ο Σταύρας Τράκας, επισημαίνει τη διαδικασία κατασκευής, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση γιδινού δέρματος. Το δέρμα καθαρίζεται, αλατίζεται για την αφαίρεση του τρίχωματος και στη συνέχεια προστίθενται το επιστόμιο και οι αυλοί.

Ο μουσικός Ζαχαρίας Μπουρβάνης αναδεικνύει τη σχέση της ορεινής περιοχής της Ελλάδας με τη γκάιντα, τονίζοντας την παράδοση που θέλει κάθε σπίτι να διαθέτει το δικό του όργανο, ειδικά κατά τις γιορτές, τους γάμους και τα πανηγύρια.

Παρέχοντας παράλληλα πληροφορίες για τις διαφοροποιήσεις στην ονομασία, η γκάιντα είναι επίσης γνωστή ως τσαμπούνα ή τουλούμι, ειδικά στη νησιωτική Ελλάδα, με καταγωγή από τον αρχαίο άσκαυλο.

Η μουσική της γκάιντας φέρει ήχους που συνδέονται με τις αρχαίες Διονυσιακές λατρείες και τις πυρολατρικές τελετές. Η ιστορική σημασία της είναι καταγεγραμμένη στη συλλογική μνήμη, όπου οι παλαιοί αυλητές του Κυκλαδικού πολιτισμού συνέβαλαν στη διατήρηση της παράδοσης. Μεταξύ αυτών, ο Θηβαίος Προνόμος ξεχωρίζει, μαζί με εκείνους που σήμερα διατηρούν ζωντανή την τέχνη κατασκευής και παιξίματος της γκάιντας.

Αυτή η πολιτιστική κληρονομιά παραμένει ζωντανή χάρη στη διαρκή προσπάθεια καλλιτεχνών και κατασκευαστών που ακολουθούν τα παραδοσιακά μουσικά βήματα, εξασφαλίζοντας τη συνέχιση αυτής της μακραίωνης παράδοσης.