Ένας μοναδικός σχηματισμός βράχων, που δημιουργήθηκε περίπου 80 εκατομμύρια χρόνια πριν από την εξαφάνιση των δεινοσαύρων, αποτελεί πλέον μέρος των εννέα ελληνικών γεωπάρκων της UNESCO. Ο σχηματισμός αυτός εντοπίζεται στο σπήλαιο της Θεόπετρας, κοντά στα Μετέωρα, λίγα μόλις λεπτά από την Καλαμπάκα. Πρόκειται για μια προϊστορική τοποθεσία που καταγράφει την ανθρώπινη παρουσία μέσα από διάφορες περιόδους, από τη Μέση και Άνω Παλαιολιθική εποχή έως τη Νεολιθική.
Μετά από ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από το 1987 έως το 2007, βρέθηκαν ευρήματα που χρονολογούνται πριν από 135.000 χρόνια, σύμφωνα με το υπεύθυνο αρχαιολόγο Μιχάλη Κοντό από το Τμήμα Μελετών και Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Βορείου Ελλάδος. Τα ανθρώπινα αποτυπώματα στο σπήλαιο ανήκουν σε Νεάντερνταλ, με τα πρώτα ίχνη να εμφανίζονται σε παιδιά δύο έως τεσσάρων ετών. Τα ευρήματα βρίσκονται προσβάσιμα σε παρακείμενο μουσείο.
Η νεαρή γυναίκα που οι ειδικοί ονόμασαν «Αυγή», αναπαριστάνηκε από τα ευρήματα του σπηλαίου, και υποδέχεται τους επισκέπτες στις νέες εγκαταστάσεις. Το σπήλαιο αποτελεί πλέον έναν σημαντικό προορισμό για μελετητές και επισκέπτες που ενδιαφέρονται για την αρχαιολογία και την παλαιοντολογία. Οι εγκαταστάσεις άνοιξαν και πάλι για το κοινό, ενώ η επισκεψιμότητα έχει φτάσει περίπου στις 4.000 άτομα σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Οι ανακαλύψεις στο σπήλαιο Θεόπετρας αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης έρευνας που προσπαθεί να γεφυρώσει το χρονικό χάσμα στην ιστορία των ανθρωποειδών και των Νεάντερνταλ, με αρχαιολογικά στοιχεία να εντοπίζονται σε περιοχές όπως η Γαλλία και η Ισπανία. Σύμφωνα με πληροφορίες από την ΕΡΤ3, οι ειδικοί συνεχίζουν να ερευνούν τη σχέση μεταξύ των πρώιμων ανθρώπινων ειδών και των σύγχρονων ανθρώπων.